In verband met het realiseren van een appartementencomplex aan de Stationsweg te Hulst heeft de Werkgroep Archeologie Hulst (WAH)  het verzoek gekregen van de Gemeente Hulst om toezicht te verlenen bij het uitgraven van de bouwput ten behoeve van het te bouwen “Reynaertshof”.

Op 11 september 2014 werd gestart met het frezen van drainage sleuven om het grondwater af te voeren voor de toekomstige werkzaamheden. Omdat er een parkeergarage voorzien was moest er tot een diepte van bijna 4 meter afgegraven worden. Bij deze freeswerkzaamheden zijn geen bijzonderheden waargenomen.

Maandag 15 september 2014 werd gestart met de eigenlijke afgraving. Op een diepte van ca. 3,5 meter werden de eerste sporen gevonden. Houten paaltjes samen met gevlochten matten en een grijze kleilaag . Deze matten en paaltjes werden gevonden over bijna de gehele lengte van het terrein; van De Statie naar het gebouw van de Rabobank, parallel aan de Stationsweg. Bij de watergang  van de Oude Vaart maakten de matten een bocht naar de oppervlakte. Tot op heden is niet precies bekend wat de functie van deze matten precies geweest is. Waren ze bedoeld om een dijk op te bouwen,  of werden ze aangelegd om over het in die tijd moerassige  terrein te kunnen lopen? Mogelijk waren ze onderdeel van een voormalig vesting- of belegeringswerk. We hebben geen absolute zekerheid daarover.

Op 16 september 2014 in de late middag werd door ons een opgegraven beerput opgemerkt.

In overleg met de aannemer is het werk stilgelegd en hebben we contact opgenomen met drs. Nathalie de Visser adviseur Archeologie van de gemeente Hulst. Zij heeft op haar beurt overlegd met de verantwoordelijke van de gemeente Hulst, waarna besloten werd om de volgende dag de beerput op te nemen in ARCHIS2 (het landelijke Archeologisch InformatieSysteem2; de nationale database voor archeologische vindplaatsen). Volgens mevrouw de Visser betrof het een beerput uit de 18de-19de eeuw. Een uit baksteen gemetselde beerput met als fundatie een ronde houten ring bestaande uit twee lagen. Opvallend feit was dat er geen verharde bodem in de beerput aangetroffen werd. De eigenlijke bodem bestond uit lichtkleurige grijze klei, zoals gebruikt om potten te bakken, met een dikte van minimaal 1 meter.

Bij de foto's:

1. Drainagesleuven om het water weg te pompen.

2. Joris legt houten palen en vlechtwerk bloot.

3, 4, 5. Langzaam wordt de beerput leeg gemaakt.

6, 7. De gevonden houten balken

De beerput is gesloopt en de inhoud werd laag per laag afgeschraapt, in de vulling werden stukken scherf, glas en botresten gevonden. De gevonden resten zijn door de Archeologen van Artefact! Advies en Onderzoek in Erfgoed uit Kamperland, meegenomen voor verder onderzoek evenals een aantal stenen en de houten fundatie ring.

Een paar meter noordwaarts werd ongeveer 1 meter dieper gegraven om een stuk van de gevlochten matten te kunnen bergen voor verder onderzoek.

Op 25 september 2014 werden richting de parking van het Havenfort voor het eerst houten balken opgemerkt. Tot deze tijd werd er in het gehele middenstuk geen archeologie waargenomen, wel een duidelijke verstoring van een mariene geul. Hierdoor waren er geen veen- en dekzandlagen meer aanwezig.

De balken waren voorzien van mes en groef die dienden om een stevige constructie te maken. Via mevrouw de Visser werd contact gelegd met drs. Hans Jongepier van de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland ( SCEZ ) die ter plaatse is gekomen. De dag erna is op verzoek van mevrouw de Visser door ons één van de palen naar boven gehaald en de Gemeente Hulst heeft vervoer geregeld zodat deze paal ook meegenomen kon worden voor verder onderzoek. Op de palen waren de zeepokken nog goed zichtbaar wat toch een bewijs is dat er duidelijk sprake was van getij in die tijd. Vrijwel zeker waren deze palen onderdeel van een haven beschoeiing. Deze beschoeiing kwam van richting parking Havenfort, maakte een hoek van negentig graden noordwaarts over een lengte van ca.14 meter om daarna nogmaals een hoek van negentig graden te maken westwaarts terug richting parking Havenfort. Dezelfde dag zijn scherven gevonden in de noordwest hoek van het terrein, het betreft vier scherven van rood bakkend aardewerk voorzien van loodglazuur, datering 1700 tot 1800.

We willen graag laten weten dat de samenwerking met Aannemingsbedrijf van der Poel uit Terneuzen zeer goed verlopen is. Indien noodzakelijk werd het werk stilgelegd zodat de archeologen de nodige tijd hadden om de gevonden resten veilig te stellen. Ook de samenwerking met de Gemeente Hulst was erg prettig en dat is een gegeven dat we graag willen meenemen naar mogelijke toekomstige opgravingen.

Ons verslag is slechts een benadering, eerdere onderzoeken en resultaten zijn bewust niet meegenomen .

Indien er resultaten bekend worden betreffende de beerput, houten vlechtwerk  of  ‘Hulster Kaai’, dan houden we u op de hoogte.

Freddy van Puymbrouck en Joris Kemper

Werkgroep Archeologie Hulst